چای یکی از محبوب ترین نوشیدنی در بین مردم بوده و هست و پس از آب، پرمصرف‌ترین نوشیدنی جهان است. این نوشیدنی بین ایرانی ها نیز طبق عادت و سلیقه در زمان های مختلف مصرف می شود. خوب حالا چای برای اولین بار در کجا کشت شده و چطور وارد ایران شد و گسترش یافت. در ادامه از نحوه پیدایش چای در جهان و ایران رو با هم بررسی میکنیم.
چای چیست؟ و اولین بار در کجا کشت شده است؟
از جنبه‌ی علمی، گیاه و نوشیدنی حاصل از یک گل زینتی به نام علمی Camellia sinensis را چای می‌نامند.
برای اولین بار چای از کشور چین برخاسته شده و چینی ها چای را به عنوان یک نوشیدنی شفابخش و دارو استفاده می‌کردند و در مناسبت‌های سلطنتی و مذهبی به عنوان نشانه‌ای از جایگاه اجتماعی سرو می‌نمودند.
دو لفظ برای چای در بین چینی ها وجود دارد. در گویش چینی جنوبی “چای” و در گویش چینی شمالی به صورت “تِی” تلفظ می‌شد و هردو تلفظی از یک واژه یگانه در چین قدیم هستند.
کشت چای به مرور در آسیا و جهان نیز افزایش پیدا نمود. در ادامه به ترتیب، تاریخ ورود چای به ژاپن، اروپا و ایران را توضیح خواهیم داد.
ورود چای به ژاپن
ورود چای به ژاپن مربوط به قرن نهم است. در آن زمان چای به یک نوشیدنی در میان طبقات مذهبی ژاپن تبدیل می‌شود. پس از آن راهبان و مبلغان ژاپنی به چین فرستاده می‌شوند تا فرهنگ و کشت چای را بیاموزند.
شواهد نشان می‌دهد که اولین بار بذر چای چینی از طریق کاهنی به نام ساخو در سال ۸۰۵ و سپس توسط فرد دیگری به نام کوکای در سال ۸۰۶ وارد ژاپن شده است. در زمان سلطنت پادشاه ساگا، کشت چای در ژاپن رواج پیدا کرده و چای به یک نوشیدنی برای طبقات سلطنتی تبدیل شد.
ورود چای به اروپا
در سده هفدهم چای توسط هلندی‌ها از چین به اروپا برده می‌شود. یک پزشک هلندی به نام نیکولاس تولپ در کتاب خود نوشته است: نوشیدن چای تمامی بیماری‌ها را دفع کرده و موجب عمر طولانی می‌شود. ملکه انگلستان نیز برای اولین بار در قرن هجدهم برای صبحانه، چای را جایگزین آبجو کرد. امروزه نوشیدن چای در انگلستان بسیار محبوب و رایج است و زمانی اختصاصی به اسم “Tea Time” برای آن در نظر گرفته‌اند.
چای از چه زمانی وارد ایران شد؟
زمان دقیقی ورود چای به ایران مشخص نیست. ولی مورخان معتقدند که این محصول در اوایل حکومت صفویان یعنی سال‌های ۱۵۰۱ تا ۱۷۲۲ میلادی به ایران آورده شده. اولین شواهد به قرن شانزدهم برمی‌گرده؛ یعنی زمانی قبل از اینکه این نوشیدنی در سال‌نامه اروپا ثبت بشود.
گسترش مصرف چای در ایران:
از گذشته تا به امروز مصرف چای بین مردم ایران گسترش پیدا کرد به طوریکه آمارهای جهانی نشان می دهند کشور ایران به تنهایی بین 4 الی 5 درصد مصرف چای جهان را به خود اختصاص داده است.
در ایران چای محلی خوب و باکیفیت در استان گیلان کشت می شود و به سراسر کشور توزیع می گردد. چه بسا بخاطر مصرف و تقاضای بالا چای های خارجی نیز وارد کشور می شوند.
برخی از فواید چای
۱.تسکین استرس و افزایش انرژی
۲.جنگ در مقابله با سرطان
۳.تنظیم کلسترول
۴. عملکرد ضد باکتریایی
۵.سلامت دهانی
۶. چگالی استخوان
۷. بهبود مشکلات گوارشی
۸. تنظیم قند خون
۹. تمرکز
۱۰. مو و پوست سالم
